Aktualności

Narodowy Program Chorób Układu Krążenia na lata 2022-2032 jest kompleksową narodową strategią kardiologiczną. Stanowi odpowiedź na obecny i prognozowany wzrost zachorowań na choroby układu krążenia i wynikające z tego skutki w postaci wysokiej umieralności.

Program został przygotowany przez prof. dr hab. n. med. Tomasza Hryniewieckiego, pełnomocnika ministra zdrowia do spraw Narodowego Programu Chorób Układu Krążenia na lata 2022-2032, we współpracy z ekspertami Narodowego Instytutu Kardiologii w Warszawie-Aninie. Dokument został szeroko skonsultowany z przedstawicielami środowiska naukowego i medycznego, w tym z Krajową Radą ds. Kardiologii.

Cele na lata 2022-2032

Program stanowi reformę polskiej kardiologii, kardiochirurgii, chirurgii naczyniowej, angiologii, neurologii i innych dziedzin pokrewnych związanych z chorobami układu krążenia (ChUK), skupiając działania w pięciu głównych obszarach, kluczowych dla uzyskania efektu synergii oraz poprawy wskaźników epidemiologicznych w Polsce.

Mając na uwadze kompleksowość projektowanych rozwiązań w obszarze kardiologii, zdecydowano o nadaniu programowi wyższej rangi niż program zdrowotny, tj. wieloletniej strategii działań (uchwała Rady Ministrów przyjęta przez rząd).

Celami nadrzędnymi Programu są:

• Obniżenie zachorowalności i umieralności z powodu ChUK, w tym obniżenie nadumieralności mężczyzn w wieku produkcyjnym (25–64 lata) oraz zbliżenie wskaźników stanu zdrowia (długość trwania życia, liczba zgonów oraz chorobowość) do średnich wskaźników w EU–27;
• Zmniejszenie różnic regionalnych w zachorowalności i umieralności z powodu ChUK związanej z dostępnością do świadczeń zdrowotnych;
• Zredukowanie poziomu klasycznych czynników ryzyka ChUK w populacji z uwzględnieniem społeczno-ekonomicznych nierówności w zdrowiu;
• Poprawa organizacji badań naukowych w kardiologii oraz zwiększenie potencjału badań naukowych i projektów innowacyjnych w zakresie między innymi identyfikacji populacji najbardziej narażonych na ryzyko zachorowania na ChUK oraz głównych przyczyn rozwoju ChUK, a także wypracowania rozwiązań diagnostyczno-terapeutycznych.

Choroby układu krążenia - Polska na tle Europy

Pomimo tego, że w Europie, w tym w Polsce, liczba zgonów z powodu ChUK systematycznie spada, ChNS na przestrzeni ostatnich 10 lat niezmiennie zajmuje 1. miejsce wśród przyczyn zgonów w krajach Unii Europejskiej.
Spośród chorób układu krążenia przyczyną największej liczby zgonów w Polsce – podobnie jak w całej Europie – jest choroba niedokrwienna serca (ChNS), która w 2016 r. stanowiła przyczynę 10 proc. wszystkich zgonów (w porównaniu z 12 proc. w UE). ChNS jest również główną przyczyną przedwczesnych zgonów i istotną przyczyną niepełnosprawności.
Populacja polska w porównaniu do populacji europejskiej charakteryzuje się prawie 2-krotnie wyższą umieralnością z powodu choroby niedokrwiennej serca (Polska – 131 zgonów/100 tys. mieszkańców; EU-27 – 77 zgonów/100 tys. mieszkańców) oraz 1,5-razy wyższą umieralnością z powodu udaru mózgu (odpowiednio: 53 zgonów/100 tys. w porównaniu do 38 zgonów/100 tys. mieszkańców w UE).

Program będzie koncentrował się na działaniach w 5 kluczowych obszarach:

I. Inwestycje w kadry - oczekiwane rezultaty:

•  Zwiększenie wiedzy i umiejętności studentów medycyny w zakresie promocji zdrowia, profilaktyki kardiologicznej i wczesnego wykrywania chorób serca i naczyń, a także studentów pielęgniarstwa, położnictwa i fizjoterapii z zakresu promocji zdrowia, profilaktyki i opieki nad chorym na ChUK, w trakcie i po zakończeniu leczenia kardiologicznego;
• Rozszerzenie zakresów szkoleń, w szczególności dla lekarzy odbywających specjalizację w dziedzinach związanych z ChUK, dla lekarzy medycyny rodzinnej i medycyny pracy, a także pielęgniarek i innego personelu medycznego;
• Zwiększenie umiejętności profilaktycznych, diagnostycznych i terapeutycznych personelu medycznego, właściwe dla ChUK;
• Zwiększenie liczby lekarzy posiadających specjalizacje z obszaru ChUK.

II. Inwestycje w edukację, profilaktykę i styl życia - oczekiwane rezultaty:

• Ograniczony odsetek dziewcząt i chłopców w wieku 11-15 lat z nadmierną masą ciała z poziomu odpowiednio 13,7% i 29,3% (działania zaplanowane do realizacji w ramach Narodowej Strategii Onkologicznej na lata 2020-2030, zwanej dalej „NSO”,oraz Narodowego Programu Zdrowia na lata 2021–2025, zwanego dalej „NPZ”);
• Zwiększony odsetek dziewcząt i chłopców w wieku 15 lat deklarujących niepalenie wyrobów tytoniowych z poziomu odpowiednio 87,5% i 88,2% (działania zaplanowane do realizacji w ramach NSO oraz NPZ);
• Zmniejszony odsetek kobiet i mężczyzn z nadmierną masą ciała (działania zaplanowane do realizacji w ramach NSO oraz NPZ);
• Ograniczony odsetek kobiet i mężczyzn używających wyrobów tytoniowych z poziomu odpowiednio 15,8% i 32,6% (działania zaplanowane do realizacji w ramach NSO oraz NPZ);
• Ograniczone spożycie alkoholu poniżej 9,6 litrów na statystycznego Polaka;
• Zmniejszony odsetek osób z nierozpoznanym nadciśnieniem tętniczym;
• Zmniejszone średnie wartości ciśnienia tętniczego w populacji polskiej o 2-3 mm Hg.

III. Inwestycje w pacjenta - oczekiwane rezultaty:

• Wprowadzenie nowych metod badań przesiewowych, w szczególności w kierunku wczesnego wykrywania tętniaków aorty brzusznej, piersiowej, czy piersiowo-brzusznej, oraz pozostałych genetycznie uwarunkowanych chorób serca w celu poprawy stanu diagnozowania populacji polskiej w zakresie między innymi mutacji genetycznych w hipercholesterolemii rodzinnej;
• Wzmocnienie opieki nad populacją pacjentów z wysokim i bardzo wysokim ryzykiem sercowo-naczyniowym lub wymagających specjalistycznej opieki;
• Poprawa wyników leczenia zaburzeń lipidowych, w szczególności pacjentów z cukrzycą, jak również stopień kontroli ciśnienia tętniczego u 60-70% pacjentów leczonych na nadciśnienie tętnicze.

IV. Inwestycje w naukę i innowacje - oczekiwane rezultaty:

• Zwiększenie udziału pacjentów z ChUK w badaniach klinicznych wczesnych faz realizowanych w Polsce;
• Zwiększenie liczby badań klinicznych dla populacji z ChUK z 7% do 14% względem wszystkich badań klinicznych rejestrowanych w danym roku do realizacji w Polsce;
• Zwiększenie odsetka niekomercyjnych badań klinicznych realizowanych w Polsce w stosunku do wszystkich rejestrowanych badań z obecnych 2% do min. 5%, a do poziomu min. 10%;
• Wprowadzenie rozwiązań legislacyjnych dotyczących prowadzenia badań genetycznych i biobankowania ludzkiego materiału biologicznego dla celów naukowych oraz zbudowanie sieci biobanków kardiologicznych działających przy Centrach Doskonałości Kardiologicznej i doprowadzenie do otwarcia badań klinicznych opartych o biomarkery, nakierowanych na terapie celowane;
• Zaangażowanie Centrów Doskonałości Kardiologicznej do działań związanych z wprowadzaniem innowacyjnych procedur i technologii medycznych połączonych z kompleksową opieką kardiologiczną i kardiochirurgiczną nad pacjentami;
• Zwiększenie dostępności terapii kardiologicznych refundowanych na terenie UE;
• Inicjowanie i realizowanie projektów badawczo-naukowych i rozwojowych z zakresu edukacji zdrowotnej, promocji zdrowia i profilaktyki w zakresie ChUK, z uwzględnieniem przeciwdziałania nierównościom w zdrowiu;
• Stworzenie jednolitego systemu danych o chorobach serca i naczyń w ramach prowadzonych rejestrów medycznych.

V. Inwestycje w system opieki kardiologicznej - oczekiwane rezultaty:

• Zwiększenie dostępu pacjentów z ChUK do koordynowanej opieki kardiologicznej, w szczególności przez opracowanie kompleksowego systemu opieki nad pacjentem z ChUK, a także opracowanie i wdrożenie standardów i wytycznych postępowania diagnostyczno-terapeutycznego;
• Poprawa metod diagnostycznych w systemie opieki kardiologicznej nad pacjentem z ChUK oraz zwiększać skuteczność leczenia pacjentów kardiologicznych, w szczególności przez dalsze inwestycje i modernizację istniejących podmiotów leczniczych;
• Zmiana finansowania świadczeń opieki zdrowotnej przez NFZ – płacenie za rezultat i jakość, nie tylko zależne od długości hospitalizacji, lecz także od wykonanych procedur, z możliwością ich łączenia; zwiększenie roli świadczeń ambulatoryjnych, w tym w realizacji procedur diagnostycznych;
• Wprowadzenie efektywnego systemu kontroli w celu zapewnienia przestrzegania standardów i wytycznych postępowania diagnostyczno-terapeutycznego dla pacjentów kardiologicznych;
• Zwiększenie i wyrównanie dostępu do rehabilitacji kardiologicznej;
• Dokonanie oceny zasadności wprowadzenia zmian w katalogu jednostek chorobowych kwalifikujących do leczenia w ramach opieki paliatywnej i hospicyjnej, zwłaszcza dla chorych z niewydolnością serca;
• Umożliwienie pacjentom i pracownikom medycznym uzyskanie dostępu do kompleksowej informacji o sposobie, miejscu i skuteczności diagnostyki i leczenia kardiologicznego oraz oceny jakości leczenia w poszczególnych ośrodkach współpracujących w ramach Krajowej Sieci Kardiologicznej;

W każdym z pięciu obszarów Program wskazuje też konkretne działania niezbędne do osiągnięcia tych celów, wraz z ich realizatorami. Współrealizacja i monitorowanie Programu należy do zadań Narodowego Instytutu Kardiologii.

Program został przygotowany przez prof. dr hab. n. med. Tomasza Hryniewieckiego, pełnomocnika ministra zdrowia do spraw Narodowego Programu Chorób Układu Krążenia na lata 2022–2032 we współpracy z ekspertami Narodowego Instytutu Kardiologii w Warszawie-Aninie. Do zadań Pełnomocnika należą: ocena prowadzonych działań z zakresu chorób układu krążenia, koordynacja przygotowania i wdrożenia Narodowego Programu Chorób Układu Krążenia na lata 2022–2032, monitorowanie efektów realizacji Programu, w tym realizacji Krajowej Sieci Kardiologicznej, koordynacja przygotowania rocznych harmonogramów realizacji Programu uwzględniających podział środków finansowych pomiędzy poszczególne obszary i działania Programu oraz koordynacja sprawozdawczości.

- Program stanowi impuls do dalszych zmian w polskiej kardiologii. Obejmuje wszystkie kluczowe obszary związane z zapobieganiem i leczeniem chorób układu krążenia, zapewniając dostęp do najnowocześniejszych możliwości leczenia farmakologicznego i zabiegowego pacjentów. W pewnej perspektywie czasowej przyczyni się on do poprawy komfortu zdrowotnego pacjentów oraz spowoduje, że Polska przejdzie z grupy krajów o wysokim ryzyku sercowo-naczyniowym, osiągając wskaźniki zbliżone dla krajów Europy Zachodniej. Program jest też odpowiedzią na kardiologiczny dług zdrowotny wywołany przez pandemię COVID-19 – mówi prof. dr hab. n. med. Tomasz Hryniewiecki.

Cały dokument do pobrania: >>tutaj<<